Audio maakt de trouwfilm

Een lange blog over het belang van goede audio in een trouwfilm, wat hier bij komt kijken en hoe je als bruidspaar een professionele filmer voor jullie huwelijk vindt.

Geluid kan een trouwfilm maken of breken. Alles wat je hoort zorgt voor het gevoel en de emotie bij de film. De beelden zijn vervolgens de kers op de taart.

Zelf ervaren wij dit onder andere bij onze vakantie kiekjes en filmpjes. De foto’s zorgen voor de herinnering, maar de videobeelden, ook al zijn ze opgenomen met een smartphone, zorgen voor een instant beleving. En dat komt vooral door het geluid.

Als de audio op hoge kwaliteit is opgenomen en goed verwerkt is in de trouwfilm word je in het verhaal getrokken. Het is alsof je er weer bij bent.

Audio op een bruiloft

Omdat een bruiloft live registratie is komt er behoorlijk wat kijken bij het geluid. Alles moet in één keer goed worden opgenomen. De microfoons en de videograaf staan op de goede plek. Zo wil je graag het ja-woord luid en duidelijk verstaan zonder dat een filmer te dichtbij komt.

Hoe vind je als bruidspaar een goede trouwvideograaf? Een professional herken je vooral aan hoe deze omgaat met audio: geluidsapparatuur, de manier van werken en ervaring.

Welke camera

Het begint allemaal met het gebruik van een goede filmcamera. Wanneer je je bruiloft laat filmen informeer dan altijd wat voor type camera’s worden gebruikt en hoe het geluid wordt opgenomen.

Tegenwoordig kun je de camera’s in twee categorieën onderverdelen. De ‘professionele’ filmcamera en de fototoestellen met de mogelijkheid om video op te nemen. Beiden hebben ze zo hun voor- en nadelen.

Professionele camera

Een professionele filmcamera kun je het gemakkelijkst herkennen aan de mogelijkheden om audio op te nemen. De aansluitingen zijn de zogenaamde 3-pins XLR koppelingen en intern wordt de audio verwerkt in een hogere opname kwaliteit (hogere bit-diepte en frequentie). De camera heeft ook een hogere kwaliteit voorversterkers (preamps) die zorgen voor minder ruis in geluidsopnames.

Een filmcamera heeft ook als voordeel dat de belangrijkste instellingen voor beeld en geluid aan de buitenkant van de camera zijn aan te passen. Hierdoor kun je veel sneller werken. Omdat je niet door menu’s hoeft te bladeren kun je vaak gewoon door blijven filmen. Mits je alle knoppen blindelings weet te vinden.

Het belangrijkste nadeel van een professionele filmcamera is dat deze wat groter is en minder flexibel.

Fototoestel met video

Vanaf het moment dat Canon uitkwam met de Canon 5D Mark II heeft er een revolutie plaatsgevonden in het filmen. Professionele beeldkwaliteit werd voor iedereen bereikbaar.

Naast de beeldkwaliteit en de lage kostprijs is het grootste voordeel dat je erg compact kunt werken als filmer en je daardoor veel sneller kunt bewegen op een bruiloft.

De nadelen zijn echter dat je voor heel veel instellingen door de menu’s moet bladeren en dat er fysiek weinig ruimte overblijft voor professionele componenten, zoals een XLR-aansluiting voor de microfoon en een goede voorversterker. Beiden zorgen voor veel meer ruis in de opnames en een grotere kans op andere storingen in de audio.

De ingebouwde microfoon is nagenoeg onbruikbaar. De audiokwaliteit is van zeer laag niveau en ook nemen ze vaak de geluiden op van het bedienen van de camera. Daarom zie je veel videografen werken met een microfoon die op de flitsschoen wordt gezet. Deze is van veel betere kwaliteit, maar maakt nog steeds gebruik van een niet-professionele aansluiting.

Het beste van beide werelden

Om te kunnen profiteren van de voordelen van een filmcamera én het fototoestel werken veel professionele filmers met beide. En zo doen wij dit ook. Wij werken met één professionele filmcamera en meerdere fototoestellen. De fototoestellen en de professionele camera worden allemaal voorzien van externe microfoons.

Audio recorders

Meestal kun je het op de bruiloft wel af met de camera’s die je bij je hebt, maar soms zijn andere recorders erg handig.

Als je een opstelling hebt met veel professionele microfoons dan kun je gebruik maken van een aparte recorder. Deze heeft nog betere geluidscomponenten dan de professionele camera. Vaak meer XLR-aansluitingen en vooral nog betere voorversterkers.

Daarnaast zijn compacte mp3-recorders erg handig. Deze kun je redelijk uit het zicht plaatsen voor backup-geluid. Wij stoppen vaak eentje in de binnenzak van de bruidegom of leggen deze in de buurt van een speaker om dat geluid op te nemen tijdens een ceremonie of feest. Maar ook werken ze handig in de buurt van een muzikant of zanger(es).

Microfoons

Net zoals camera’s komen microfoons in verschillende soorten en maten en van verschillende kwaliteit. Iedere microfoon gebruik je weer voor een ander doel omdat deze een verschillend opnamepatroon heeft. Zeg maar, hoeveel geluid hij voor/achter, links/rechts en boven/onder de microfoon opneemt.

Van links naar rechts: Shotgun, hypercardioïde, omni handmicrofoon, omni dasspeld

Een zogenaamde omni-directionele microfoon neemt zoveel mogelijk geluid om zich heen op. Daarnaast heb je richtmicrofoons. Een cardioïde (nier) microfoon is meer gericht op het geluid voor zich (en enigszins achter zich) en de zogenaamde shotgun heeft een erg smal opname gebied recht voor de microfoon.

Het voordeel van de cardioïde en shotgun is dat ze omgevingsgeluid filteren. Richt je deze op het onderwerp, dan hoor je deze veel duidelijker in de uiteindelijke opname.

Opvanggebieden van verschillende types microfoons.

Daarnaast heb je nog de zogenaamde dasspeld of lavelier microfoons. Door het formaat is de geluidskwaliteit wel wat minder, maar door hun compacte formaat kun je ze overal kwijt. Deze microfoons worden vooral draadloos gebruikt met een zender. De ontvanger wordt dan gekoppeld aan de filmcamera of externe recorder.

Koptelefoons

Voor de volume van de opnames kun je redelijk goed vertrouwen op de visuele meters van de camera of recorder. Maar als je zeker wil zijn of het geluid goed wordt opgenomen is het handig om mee te luisteren via een goede koptelefoon. Zo hoor je ook of er andere storingen zijn in het geluid. Denk aan mobiele telefoons, verkeer of airco’s.

 

Draadloze microfoons

Het uitspreken van het ja-woord is een bijzonder emotionele gebeurtenis en wordt daarom vaak zacht of zelfs fluisterend gezegd. Meestal voorzien we de bruidegom van een draadloze dasspeldmicrofoon. Zo worden de belangrijke woorden van hem en zijn bruid helder opgenomen.

Geluid opnemen in de praktijk

Hoe je in de praktijk te werk gaat met al dit apparatuur hangt af van de situatie van het moment. Elk moment vraagt weer om een andere werkwijze. Deze nemen we even stap-voor-stap door.

Voorbereidingen van bruid en bruidegom

Tijdens de ochtend is het vooral belangrijk dat je flexibel bent en daarom maken we op dat moment bij de professionele filmcamera gebruik van de ingebouwde microfoon en bij de fototoestellen van de externe microfoon op de flitsschoen.

Omdat je ’s ochtends ook best dichtbij kunt komen hoef je nog geen gebruik te maken van richtmicrofoons. Daarnaast wil je ook alles kunnen horen wat er door iedereen wordt gezegd.

De ceremonie(s)

De ceremonie(s) op de bruiloft zijn statische gebeurtenissen zodat je wat flexibeler bent met geluid. Zorg ervoor dat er tijd is om de nodige voorbereidingen te kunnen doen voor goede opnames.

Wij zetten altijd de professionele filmcamera op statief, ergens achter de gasten. Deze camera neemt de volledige ceremonie van begin tot eind op. De ambtenaar of dominee krijgt de draadloze dasspeld microfoon (aangezien die het meest aan het woord is en om mogelijke galm te voorkomen) en de ontvanger koppelen wij aan de professionele camera. Daarnaast wordt deze camera voorzien van de shotgun microfoon.

De andere camera wordt gebruikt voor de close-ups en komt daarom wat dichterbij het bruidspaar. Deze wordt wederom voorzien van de externe microfoon op de flitsschoen.

Verder geven we de bruidegom vaak een mp3-recorder mee in zijn binnenzak met een dasspeld microfoon. Deze neemt het ja-woord en de eventuele speeches van het bruidspaar op.

Wanneer er artiesten zijn (muzikanten of zangers) dan leggen we vaak nog een mp3-recorder bij hen neer.

Mocht de locatie gebruik maken van microfoons en speakers dan heb je nog de optie om een recorder aan hun mixer te koppelen. Echter zo laat je de controle van dat geluid over aan ‘externe partij’. Laat dit dus nooit de belangrijkste bron voor het geluid zijn. Een veiliger optie is om een mp3-recorder met microfoon voor één van de speakers te hangen.

Het kan dus zo zijn dat al het geluid door 5 microfoons (of meer) wordt opgenomen. Dit is veel werk, maar wel weer erg fijn wanneer je een surround-sound mix wil maken.

Voordat de ceremonie daadwerkelijk begint vinden geluidschecks plaats om zeker te zijn dat alles werkt.

Speeches tijdens de receptie en het diner

Om speeches van begin tot eind te kunnen opnemen geeft de ceremoniemeester een seintje wanneer deze gaan beginnen (het liefst minimaal 5 minuten van tevoren).

De speech kan verstaanbaar worden opgenomen door met de camera dichtbij te komen. Bij voorkeur met een richtmicrofoon. Als alternatief kun je een bedrade of draadloze handmicrofoon gebruiken. Die laatste optie zorgt voor de beste geluidskwaliteit, maar de spreker heeft dan natuurlijk wel wat minder vrijheid omdat die de microfoon constant moet vasthouden.

Het feest

Tijdens het feest wil je je flexibel kunnen bewegen. Dit betekent dat je voornaamste geluidsbron weer de microfoons op jouw camera zijn. De grootste bron van zorg is nu het volume van de muziek. Die kan zo hard zijn dat microfoons overstuur raken. Zelfs als je het opnameniveau op de camera helemaal naar beneden schroeft. Zorg er daarom voor dat je losse of ingebouwde attenuators (verzwakkers) hebt om vervormingen in het geluid te voorkomen. Een professionele camera heeft deze ingebouwd, maar je kunt ze ook plaatsen tussen de microfooningang op de camera en de kabel van de microfoon.

Wind en galm

Elke microfoon blijft erg gevoelig voor wind. Daarom worden ze bij buitenopnames allemaal van een zogenaamde windblocker voorzien. De opnamekwaliteit gaat hierdoor wel ietsje achteruit.

Verder heb je in grote ruimtes vaak te maken met galm. Vooral in een kerkgebouw kom je hier niet omheen. Galm kun je technisch niet verwijderen, dus blijven er een paar manieren over om dit zoveel mogelijk te voorkomen. Dit doe je door het gebruik van richtmicrofoons of door de microfoon zo dicht mogelijk bij de geluidsbron te zetten. Deze laatste optie is het effectiefst.

De videomontage en audio-mix

Na de bruiloft is de eerste stap om al het beeldmateriaal over te zetten naar het edit-workstation (of laptop) en backups te maken. Vervolgens importeer je alles in de videobewerkingssoftware en verwijderen we tijdens het spotten al het onbruikbare materiaal (bijvoorbeeld wanneer je per abuis de camera aan hebt laten staan). Vervolgens ga je aan de slag met het geluid van iedere bron.

Onderaan deze blog kun je voorbeelden beluisteren/bekijken.

Videobeelden van meerdere camera's voor synchronisatie

Videobeelden van meerdere camera’s voor synchronisatie

Audio clean-up

Van elke geluidsbron proberen wij het volume en karakteristiek (via de equalizer) zo dicht mogelijk bij elkaar te krijgen. Vervolgens verwijderen we waar mogelijk de ruis en overige storende geluiden. In de audiobewerkingssoftware maak je zogenaamde noise-prints van ruis of een airco zodat je deze kunt filteren.

 

Videobeelden van meerdere camera's voor synchronisatie

Hier wordt in speciale audio-software ruis verwijderd en het stemgeluid duiderlijker gemaakt.

Videomontage

Tijdens de montage ben je voortdurend bezig met het op elkaar afstemmen van de muziek en de opgenomen audio. En wanneer je verschillende geluidsbronnen hebt (zoals tijdens ceremonies) ga je deze eerst nog met elkaar synchroniseren. Daar heb je tegenwoordig slimme software voor die gebruik maken van de geluidsgolven.

Om te kunnen synchroniseren zal één van de camera’s ononderbroken moeten blijven filmen en moet iedere camera het aanwezige geluid zo goed mogelijk opnemen. Hoe langer ieder los shot is, hoe meer audio de software tot zijn beschikking heeft om identieke geluidsgolven te synchroniseren.

 

Videobeelden van meerdere camera's voor synchronisatie

Hier zijn alle filmbeelden op elkaar gesynchroniseerd. 

Mastering

Voor de volume van de opnames kun je redelijk goed vertrouwen op de visuele meters van de camera of recorder. Maar als je zeker wil zijn of het geluid goed wordt opgenomen is het handig om mee te luisteren via een goede koptelefoon. Zo hoor je ook of er andere storingen zijn in het geluid. Denk aan mobiele telefoons, verkeer of airco’s.

 

Surround sound

Als je gebruik hebt gemaakt van drie of meer microfoons kun je nadenken over een surround-sound mix. Deze maken wij meestal na de videomontage. In de praktijk is dit alleen zinvol bij de ceremonies.

Een praktijkvoorbeeld (zoals in het screenshot hiernaast):

  • Draadloze dasspeld microfoon voor de spreker. Audio gaat naar de camera op statief
  • Shotgun microfoon. Audio gaat naar de filmcamera
  • Cardioïde microfoon op flitsschoen van een fototoestel met video
  • Compacte recorder met microfoon bij de muzikant
  • Compacte recorder met microfoon dichtbij het bruidspaar

Tijdens de audiomontage kun je ieder geluidsspoor een locatie geven in het surroundsound gebied. Bij vijf stuks is dit:

  • Voor
  • Links
  • Rechts
  • Linksachter
  • Rechtsachter

 

 

Videobeelden van meerdere camera's voor synchronisatie

Hier wordt elke geluidsspoor een plek gegeven voor surround-sound. 

Opleveren

En dan komt het moment suprême……de trouwfilm in alle glorie vertonen aan het bruidspaar. Het paar mag direct aangeven of de film al perfect is of dat er nog iets gewijzigd moet worden.

Kijksessie

De bijna definitieve versie van de trouwfilm vertoon je bij voorkeur op een geschikte locatie. Dit is een plek zonder afleiding en met het licht gedimd. Gezeten op lekkere fauteuils of bank en omringd door een surround systeem, genieten van de trouwfilm afgespeeld op een zo groot mogelijk beeld- of projectiescherm.

Voorbeelden

Hier zien jullie een scene waarbij verschillende microfoons zijn gebruikt om de audio op te nemen.  Aan het eind is de definitieve montage te zien.

Opname met een fototoestel die is voorzien van een opzetmicrofoon.

Opname met een filmcamera die is voorzien van een richtmicrofoon.

Opname met een filmcamera die is voorzien van een richtmicrofoon en waar ruis is verwijderd.

Opname met een filmcamera met ontvanger voor de dasspeldmicrofoon die wordt gedragen door de ambtenaar van burgerlijke stand.

De definitieve montage.